ABD Ekonomik Ortamı ve İstihdam Trendleri (Mayıs 2025)
Tarih: 20 Mayıs 2025
Kaynaklar:
- "Amerikalıların Ekonomi Hakkındaki İyimserliği Rekor Düzeyde Düşük | CNN Business"
- "Colorado'nun İstihdam Büyümesi Aşamalı İyileşme İşaretleri Gösteriyor, İşsizlik Duraklıyor | AspenTimes.com"
- "Florida İşsizlik Oranı Üçüncü Ay Üst Üste Yükseldi ve %3,7 Oldu | Observer Local News | Palm Coast Observer ve Ormond Beach Observer"
- "Massachusetts İşsizlik Oranı %4,6'ya Yükseldi, NFIB'den Acil Reform Çağrıları Geldi - Boston Real Estate Times"
- "New Jersey İş Ekliyor Ancak İşsizlik Nisan Ayında Yükseliyor - NJBIZ"
- "Texas Toplam İş, Çalışan Texan ve Toplam İşgücünde Yeni Rekorlar Kırdı | texasinsider | texasinsider.org"
- "Delaware'de İşsizlik Oranı Yükseldi | Delaware First Media"
- "İşsizlik Sistemi ve Iowaworks.gov için Yaklaşan Kesinti (28 Mayıs-2 Haziran) | Iowa Workforce Development"
{
"statistical_results": {
"statistical_results": {
"Job Openings: Total Nonfarm": {
"Veri Adı ve Seri No": "JTSJOL",
"Gözlem Sayısı (Count)": "52",
"Minimum Değer (Min)": "7103",
"Maksimum Değer (Max)": "12134",
"Medyan (Median / 50. Persentil)": "9464",
"Birinci Çeyklik (Q1 / 25. Persentil)": "8062",
"Üçüncü Çeyklik (Q3 / 75. Persentil)": "11002.5",
"Son Değer (Last Value)": "7192",
"Bir Önceki Değer (Previous Value)": "7480",
" (Aylık Fark)": "-288",
"Yüzdesel Değişim (Aylık % Fark)": "-3.85",
" (Yıllık Fark)": "-901",
"(Yıllık % Fark)": "-11.13"
},
"Personal Consumption Expenditures: Chain-type Price Index": {
"Veri Adı ve Seri No": "PCEPI",
"Gözlem Sayısı (Count)": "63",
"Minimum Değer (Min)": "103.817",
"Maksimum Değer (Max)": "125.788",
"Medyan (Median / 50. Persentil)": "115.542",
"Birinci Çeyklik (Q1 / 25. Persentil)": "107.632",
"Üçüncü Çeyklik (Q3 / 75. Persentil)": "119.97",
"Son Değer (Last Value)": "125.732",
"Bir Önceki Değer (Previous Value)": "125.788",
" (Aylık Fark)": "-0.056",
"Yüzdesel Değişim (Aylık % Fark)": "-0.04",
" (Yıllık Fark)": "2.82",
"(Yıllık % Fark)": "2.29"
},
"Average Weekly Hours of Production and Nonsupervisory Employees, Man.": {
"Veri Adı ve Seri No": "AWHMAN",
"Gözlem Sayısı (Count)": "64",
"Minimum Değer (Min)": "38.4",
"Maksimum Değer (Max)": "41.6",
"Medyan (Median / 50. Persentil)": "40.7",
"Birinci Çeyklik (Q1 / 25. Persentil)": "40.7",
"Üçüncü Çeyklik (Q3 / 75. Persentil)": "41.15",
"Son Değer (Last Value)": "40.9",
"Bir Önceki Değer (Previous Value)": "41.1",
" (Aylık Fark)": "-0.2",
"Yüzdesel Değişim (Aylık % Fark)": "-0.49",
" (Yıllık Fark)": "0.3",
"(Yıllık % Fark)": "0.74"
},
"Initial Claims": {
"Veri Adı ve Seri No": "ICSA",
"Gözlem Sayısı (Count)": "64",
"Minimum Değer (Min)": "202400",
"Maksimum Değer (Max)": "4663250",
"Medyan (Median / 50. Persentil)": "229775",
"Birinci Çeyklik (Q1 / 25. Persentil)": "216375",
"Üçüncü Çeyklik (Q3 / 75. Persentil)": "629125",
"Son Değer (Last Value)": "226000",
"Bir Önceki Değer (Previous Value)": "223200",
" (Aylık Fark)": "2800",
"Yüzdesel Değişim (Aylık % Fark)": "1.25",
" (Yıllık Fark)": "15750",
"(Yıllık % Fark)": "7.49"
},
"brainstorming": {
"topic": "İstihdam Trendleri",
"determinants": [
"Ulusal UNRATE önceki yıla göre yüksek, eyaletler arasında farklılıklar var",
"Texas gibi bazı eyaletler rekor iş büyümesi diğer eyaletde işsizlik artıyor"
]
}
}
}
}
Ana Temalar:
Bu kaynakların bir araya gelmesi, Mayıs 2025 itibarıyla Amerika Birleşik Devletleri'nde karmaşık ve bölgesel olarak farklılaşan bir ekonomik tabloyu ortaya koymaktadır. Başlıca temalar şunlardır:
- Tüketici Duyarlılığında Düşüş ve Tarife Endişeleri: Amerikalıların genel ekonomik iyimserliği, özellikle tarifelerle ilgili endişeler nedeniyle yakın rekor seviyelere gerilemiştir.
- Ulusal İşsizlik Oranı Artışı ve Eyalet Düzeyinde Farklılıklar: Ulusal işsizlik oranı bir önceki yıla göre yükselmiş olup, eyaletler arasında belirgin farklılıklar bulunmaktadır; bazıları işsizlik artışı yaşarken, diğerleri rekor istihdam seviyelerine ulaşmıştır.
- İş Piyasası Dinamiklerinde Sektörel Değişimler: İş ekleme ve kayıpları sektörlere göre değişiklik göstermekte, bazı sektörler büyüme kaydederken diğerleri daralmaktadır.
- İşsizlik Sigortası Sistemine İlişkin Endişeler: Bazı eyaletlerde işsizlik sigortası fonlarının durumu ve reform ihtiyacı tartışılmaktadır.
- Bölgesel Ekonomik Güçlü Yönler ve Zorluklar: Eyalet düzeyindeki veriler, farklı bölgelerdeki ekonomik sağlığın ve istihdam trendlerinin çeşitliliğini vurgulamaktadır.
- Teknolojik Yükseltmeler ve Sistem Kesintileri: Bazı eyaletler, işsizlik ve iş arama sistemlerini modernleştirmek için planlar uygulamaktadır, bu da geçici hizmet kesintilerine yol açmaktadır.
En Önemli Fikirler ve Gerçekler:
- Ulusal Tüketici Duyarlılığı Düşük: Michigan Üniversitesi'nin tüketici duyarlılık endeksi Mayıs ayı ön okumasında 50,8'e düşerek yakın rekor seviyelere geriledi. Bu, Haziran 2022'deki tüm zamanların en düşük seviyesi olan 50'nin hemen üzerinde yer almaktadır. Kaynakta belirtildiği gibi, "Amerikalıların ekonomi hakkındaki hisleri, Başkan Donald Trump'ın tarifelerinden sonra durgunluğunu sürdürüyor: Tüketici duyarlılığı bu ay serbest düşüşüne devam ederek yakın rekor seviyelere geriledi."
- Tarifeler Önemli Bir Endişe Kaynağı: Anket katılımcılarının dörtte üçü tarifelerden "spontane olarak bahsetti", bu oran Nisan ayında %60 idi. Tüketiciler, parti farkı gözetmeksizin, tarifelerin "acı verici derecede pahalı olmasını" beklemektedir. Yıl sonu enflasyon beklentileri %6,5'ten %7,3'e yükselmiştir.
- Gelecek Beklentileri Kötüleşiyor: Tüketicilerin geleceğe dair beklentileri, arka arkaya beşinci ayda düşerek (Kasım 2024'ten bu yana) 47,3'e gerilemiştir, bu da Temmuz 2022'den bu yana en düşük seviyedir. NerdWallet kıdemli ekonomisti Elizabeth Renter'e göre, tüketiciler "ekonominin nereye gittiği konusunda biraz daha kötü hissediyorlar."
- İşgücü Piyasasıyla İlgili Endişeler: Kaynak, tüketicilerin "işgücü piyasalarının zayıflamasından gerçekten endişeli" olduğunu ve giderek artan bir payın gelirlerinin zaten olumsuz etkilendiğini bildirdiğini belirtiyor. Michigan Üniversitesi Tüketici Anketleri Direktörü Joanne Hsu, "Bu, tüketicilerin dirençliliğinde kesinlikle endişe verici bir çatlak" dedi.
- Ulusal İşsizlik Oranı %4,2: Nisan ayı ulusal işsizlik oranı %4,2 idi, bir yıl öncesine göre %3,9'dan yükselmişti.
- Colorado'da İşsizlik Duraklıyor Ancak Ulusal Ortalamanın Üzerinde: Colorado'nun işsizlik oranı Mart'tan Nisan'a kadar %4,8'de sabit kaldı. Bu oran ulusal oranın (%4,2) üzerinde ve Eylül 2021'den bu yana eyalette görülen en yüksek orandır. Kaynakta belirtildiği gibi, "eyaletin %4,8'lik oranı, birçok ekonomistin tam istihdam olarak kabul ettiği %5'lik sınıra sürekli olarak yaklaşıyor."
- Colorado'da İş Büyümesi Aşamalı İyileşiyor: Nisan ayında Colorado'da toplam 8.400 tarım dışı iş eklenmiştir, bu da Mart ayına göre 800 daha fazladır. Geçen yılki iş büyüme oranı %0,8'dir, bu oran ulusal oranın (%1,2) gerisindedir.
- Florida'da İşsizlik Yükselmeye Devam Ediyor: Florida'nın işsizlik oranı Nisan ayında %3,7'ye yükseldi, bu yılki üçüncü artış. Oran Şubat ve Mart aylarında %3,6 idi. Nisan 2024'te ise %3,3 idi. Florida Ticaret Bakanlığı'nın işgücü istatistikleri ve ekonomik araştırma şefi Jimmy Heckman, artışı "istikrarlı bir trend" olarak nitelendirdi ve %4'ün altındaki bir oranın hala "çok iyi bir işgücü piyasası" sinyali verdiğini belirtti.
- Florida'da Sektörel İş Kazançları ve Kayıpları: Florida'daki iş artışları ağırlıklı olarak eğitim ve sağlık hizmetleri (+8.000), profesyonel ve iş hizmetleri (+7.400) ve eğlence ve misafirperverlik (+3.800) sektörlerinde görülmüştür. İmalat sektörü ise 2.000 iş kaybetmiştir.
- Massachusetts İşsizlik Oranı Yükseliyor ve UI Endişeleri Var: Massachusetts'in işsizlik oranı %4,6'ya yükseldi. National Federation of Independent Business (NFIB), bu durumun eyaletin işsizlik sigortası (UI) güven fonu üzerindeki baskıyı artırdığı konusunda alarm vermektedir. NFIB'den Christopher Carlozzi, "Eyaletin işsizlik oranı yine yanlış yöne doğru eğiliyor ve Commonwealth'in UI güven fonunu iflasa giden hızlandırılmış bir yola sokuyor" dedi.
- Massachusetts UI Borcu ve Sistem Eksiklikleri: NFIB'ye göre, Massachusetts'teki işverenler pandemiyle ilgili yaklaşık 5 milyar dolarlık UI borcundan sorumlu, bunun 2,1 milyar doları eyalet muhasebe hatasından kaynaklanıyor. NFIB, mevcut sistemin "aşırı cömert faydalar, uzatılmış süre ve gevşetilmiş yeterlilik standartları" nedeniyle sürdürülemez olduğunu savunuyor.
- New Jersey İş Ekliyor Ancak İşsizlik Yükseliyor: New Jersey Nisan ayında 4.800 iş eklemesine rağmen, işsizlik oranı %4,7'den %4,8'e yükseldi. Bu oran ulusal oranın (%4,2) biraz üzerindedir. Eski Eyalet Ekonomisti Charles Steindel, eyaletin işgücü piyasasının Nisan ayında "temelde yatay seyrettiğini" belirtti.
- New Jersey'de Sektörel Değişimler: New Jersey'de en büyük iş artışları eğitim ve sağlık (+7.100), finansal faaliyetler (+1.600) ve imalat (+900) sektörlerinde görüldü. En büyük iş kayıpları ise eğlence ve misafirperverlik (-2.800), profesyonel ve iş hizmetleri (-1.900) ve ticaret, ulaşım ve kamu hizmetleri (-1.100) sektörlerinde yaşandı.
- Texas Rekor İstihdam Seviyelerine Ulaşıyor: Texas, Nisan ayında toplam iş, çalışan Texan sayısı ve toplam işgücü büyüklüğü açısından yeni rekorlar kırdı. Vali Greg Abbott, Texas'ın "iş yaratan iş yatırımları çekme konusunda Amerika Birleşik Devletleri'nin tartışmasız şampiyonu" olduğunu belirtti. Eyalet, son 12 ayda 215.500 tarım dışı iş ekleyerek ulusal ortalamadan daha hızlı bir yıllık büyüme hızı yakaladı.
- Delaware'de İşsizlik Yükseliyor: Delaware'in mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı Nisan ayında %3,7'den %3,9'a yükseldi. Bu oran Nisan 2024'te de %3,7 idi. Oran hala ulusal oranın (%4,2) altındadır.
- Delaware'de Sektörel İş Trendleri: Delaware'de tarım dışı iş sayısı bir önceki aya göre 1.200 artmıştır ve Nisan 2024'ten bu yana net 4.400 iş artışı (%0,9) görülmüştür, ancak bu oran ulusal artışın (%1,2) gerisindedir. Özel Eğitim ve Sağlık Hizmetleri sektörü bir yılda 3.300 iş artışı kaydederken, Eğlence ve Misafirperverlik sektörü (özellikle Gıda Hizmeti ve İçecek Mekanları) 1.500 iş kaybetmiştir.
- Iowa'da UI Sistemi Yükseltmesi ve Kesinti: Iowa İşgücü Geliştirme, eyaletin işsizlik sisteminde "tarihi bir yükseltme" duyurmuştur. Bu, 28 Mayıs 2025 ile 2 Haziran 2025 tarihleri arasında bir "tek seferlik sistem duraklaması" gerektirecektir. Bu süre zarfında işsizlik başvurusunda bulunmak mümkün olmayacak ve iowaworks.gov web sitesi kullanılamayacaktır. Yeni sistem 3 Haziran 2025'te faaliyete geçecektir.
Özet:
Toplamda, sağlanan kaynaklar ABD ekonomisinin Mayıs 2025'te önemli zorluklarla karşı karşıya olduğunu göstermektedir, özellikle de tüketici duyarlılığının düşük olması ve tarifelerin neden olduğu endişeler öne çıkmaktadır. İş piyasası tablosu bölgesel olarak çeşitlilik göstermektedir; Texas gibi bazı eyaletler rekor iş büyümesi kaydederken, Colorado, Florida, Massachusetts ve New Jersey gibi diğerleri artan işsizlik oranları ve işgücü piyasasında yavaşlama veya duraklama işaretleri yaşamaktadır. İşsizlik sigortası sistemlerinin durumu ve iyileştirme ihtiyacı bazı eyaletlerde, özellikle Massachusetts'te belirgin bir endişe kaynağıdır. Bu bölgesel farklılıklar ve sektörel değişimler, ulusal ekonomik görünümün karmaşık olduğunu ve tek bir tanımla karakterize edilmesinin zor olduğunu göstermektedir. Iowa'da planlanan UI sistemi yükseltmesi, eyaletlerin işgücü hizmetlerini iyileştirme çabalarını göstermektedir, ancak bu tür geçişler kısa vadeli kesintilere yol açabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder