Ana Temalar ve Önemli Bulgular
ABD ekonomisi, Mayıs 2025 itibarıyla karmaşık ve çelişkili sinyaller sunmaya devam etmektedir. Temel temalar ve önemli bulgular şunlardır:
- Dayanıklı Ancak Yumuşama Sinyalleri Veren İşgücü Piyasası:
- İşsizlik Oranı (UNRATE): Nisan 2025 itibarıyla işsizlik oranı %4.2 seviyesinde sabit kalmış olup, son bir yıldır dar bir aralıkta (%4.0-%4.2) seyretmektedir. Bu durum, işgücü piyasasının hala tam istihdama yakın olduğunu göstermektedir.
- Tarım Dışı Bordro İstihdamı (PAYEMS): Nisan 2025'te 177 bin kişilik bir artışla istihdam yaratılmaya devam edilmiş, yıllık artış %1.19'dur. Ancak, kaynakta belirtildiği gibi, "Ekonomi Verileri ve Eğilimler" haberinde büyüme hızında bir yavaşlama olduğu ve federal hükümet istihdamında düşüşler gözlemlendiği belirtilmektedir.
- Yumuşama Sinyalleri: Kaynak, 2024 yılında hem yabancı doğumlu (%4.2) hem de yerli doğumlu (%4.0) işsizlik oranlarının 2023'e göre artış gösterdiğini ve iş ilanlarındaki düşüş (JTSJOL) ile uzun süreli işsizlikteki artışın işgücü piyasasında genel bir yumuşama eğiliminin başladığına dair ilk sinyaller olduğunu belirtmektedir.
- Borç Destekli ve Kırılgan Tüketim:
- Kişisel Gelir (PI): Mart 2025 itibarıyla kişisel gelir artışını sürdürmüş, yıllık bazda %4.34'lük bir artış kaydedilmiştir. Bu durum, tüketim harcamalarını destekleyen bir faktördür.
- Reel Kişisel Tüketim Harcamaları (PCEC96): Kaynakta aylık %0.699 artış gösterdiği belirtilen PCEC96, tüketimin hala güçlü kaldığını doğrulamaktadır.
- Hanehalkı Finansal Kırılganlığı: Kaynak, tüketimin hala güçlü kalmasının düşen tasarruflar (PSAVERT - %3.9 gibi düşük seviye) ve artan tüketici kredileri (TOTALSLAR, BOGZ1FL153166100Q) ile desteklendiğini vurgulamaktadır. Bu durum, "tüketimdeki mevcut dayanıklılığın sürdürülebilirliği konusunda soru işaretleri yaratmaktadır." Hanehalkları, beklenmedik bir ekonomik şok karşısında daha kırılgan hale gelmiştir.
- Artan Mali Riskler ve Kamu Borcu Endişeleri:
- Moody's Not Görünümü: "ABD Ekonomik Durumu ve Ticari Gerilimler" haberinde, Moody's'in ABD kredi notu görünümünü düşürmesi ve artan kamu borcu endişeleri vurgulanmaktadır.
- Mali Sürdürülebilirlik Kaygıları: Peter Peterson Vakfı CEO'su Michael Peterson'ın yorumu aktarılmıştır: "Moody’s’in not düşürme kararı, Washington’daki yıllarca süren kötü mali kararlardan kaynaklanan endişeleri yansıtıyor." Bu, mali sürdürülebilirlik konusundaki kaygıların arttığını ve yüksek borç ile faiz oranlarının hükümetin gelecekteki harcama kapasitesini kısıtlayabileceğini göstermektedir.
- Enflasyon Beklentilerindeki ve Reel Kazançlardaki Çelişkiler:
- Enflasyon Beklentileri Tutarsızlığı: Kaynak, 10 Yıllık Başabaş Enflasyon Oranı (T10YIE)'nın düşüşü ile Michigan Üniversitesi Enflasyon Beklentileri (MICH)'nin yükselmesi arasındaki çelişkili sinyallerin devam ettiğini belirtmektedir. Bu durum, gelecekteki enflasyon patikasına ilişkin belirsizliği yansıtmaktadır ve Federal Rezerv'in para politikası kararlarını alırken karşılaştığı zorlukları artırmaktadır.
- Reel Kazançlardaki Çelişki: Kaynak, "reel ortalama saatlik kazançlar artarken, reel medyan haftalık kazançların düşmesi önemli bir çelişkili sinyaldir." Bu durum, gelir dağılımındaki farklılıkları ve işgücü piyasasının tüm kesimleri için satın alma gücünün aynı şekilde değişmediğini göstermektedir.
- Sektörel Ayrışma ve Konut Piyasasındaki Daralma:
- İmalat vs. Hizmet Sektörleri: Kaynak, imalat sektöründe zayıflık devam ederken hizmet sektörünün dayanıklılığını koruduğunu belirtmektedir. Bu sektörel ayrışma, ekonominin farklı alanlarının farklı hızlarda hareket ettiğini göstermektedir.
- Konut Piyasası: Yüksek faiz oranları ve maliyetler nedeniyle konut piyasası belirgin bir daralma eğilimindedir. Konut başlangıçları (HOUST), inşaat izinleri (PERMIT) ve inşa halindeki konut birimlerinde (UNDCONTSA) yıllık bazda düşüşler gözlemlenmektedir.
- Federal Rezerv'in Rolü ve Zorlukları:
- Veri Bağımlı Politika: Fed'in veri bağımlı bir para politikası izlemeye devam ettiği ve temel hedefinin enflasyonu %2'ye düşürmek ve maksimum istihdamı sürdürmek olduğu belirtilmiştir.
- Finansal Stres Endeksi: St. Louis Fed Finansal Stres Endeksi (STLFSI4)'ndeki artış, finansal piyasalarda artan bir gerilime ve belirsizliğe işaret etmektedir. Fed'in likidite sağlama tesislerinin önemine değinilmiştir.
- Zorluklar: Kaynak, Fed'in enflasyon beklentilerini yönetmedeki zorlukları (piyasa vs. tüketici beklentileri arasındaki tutarsızlık) ve artan kamu borcu ile mali açıklar gibi maliye politikasından kaynaklanan kısıtlamaları vurgulamaktadır.
Önemli Alıntılar
- "ABD ekonomisi, Mayıs 2025 itibarıyla karmaşık ve çelişkili sinyaller sunmaya devam etmektedir."
- "Bu durum, işgücü piyasasının hala tam istihdama yakın olduğunu ve sıkılığını koruduğunu göstermektedir. Ancak... işgücü piyasasında genel bir yumuşama eğiliminin başladığına dair ilk sinyaller olarak yorumlanabilir."
- "Mevcut kişisel gelir artışı (Seri G) olumlu olsa da... tüketimin hala güçlü kalmasının düşen tasarruflar ve artan borçlulukla desteklendiğini belirtmektedir. Bu durum, tüketimdeki mevcut dayanıklılığın sürdürülebilirliği konusunda soru işaretleri yaratmaktadır."
- "Moody’s’in not düşürme kararı, Washington’daki yıllarca süren kötü mali kararlardan kaynaklanan endişeleri yansıtıyor." (Michael Peterson, Peter Peterson Vakfı CEO'su)
- "Trump yönetiminin uyguladığı tarifelerin iç piyasada fiyat artışlarına yol açtığını ve şirketlerin kar marjlarını etkilediğini belirtmektedir... bu politikaların enflasyonist baskı yarattığını ve tüketici satın alma gücünü olumsuz etkilediğini göstermektedir."
- "reel ortalama saatlik kazançlar artarken, reel medyan haftalık kazançların düşmesi önemli bir çelişkili sinyaldir."
- "Tüketici duyarlılığı keskin bir düşüş gösterirken, reel tüketim harcamaları artmaya devam etmektedir. Bu çelişki, tüketicilerin işgücü piyasasının genel sıkılığına rağmen, enflasyonist baskılar, artan borçluluk ve genel ekonomik belirsizlik gibi diğer faktörler nedeniyle geleceğe yönelik karamsar olduğunu göstermektedir."
Geleceğe Yönelik Olası Eğilimler ve Riskler
- Kısa Vade (6-12 Ay): Kontrollü yavaşlama beklenmekle birlikte, belirsizlik artmaktadır. Tüketim borçlulukla desteklenmeye devam edebilir. Enflasyon, çekirdek enflasyonun yapışkanlığı nedeniyle Fed'in hedefinin üzerinde kalacaktır.
- Orta Vade (1-3 Yıl): Yumuşak iniş senaryosu zorlaşmakta, stagflasyon riski artmaktadır. Fed, enflasyonla mücadelede faiz oranlarını yüksek tutmaya devam edebilir. Artan kamu borcu ve mali açıklar politika esnekliğini sınırlayacaktır.
- Uzun Vade (3 Yıl ve Üzeri): Büyüme potansiyeli üretkenlik artışlarına ve mali sürdürülebilirlik çabalarına bağlıdır. Kontrol altına alınamayan kamu borcu, potansiyel bir borç krizi veya uzun vadeli faiz oranlarında kalıcı yükseliş riski taşımaktadır.
Dikkat Çeken Önemli Ayrıntılar
- Yabancı doğumlu işgücünün artan payı ve demografik özellikleri, işgücü piyasasının yapısal dinamiklerini etkilemektedir.
- Tarifelerin, Beyaz Saray'ın aksine, perakendeciler aracılığıyla enflasyonist etki yarattığı gözlemlenmektedir.
- STLFSI4'teki artış, finansal piyasalardaki gerilimi ve potansiyel kredi sıkılaşmasını işaret etmektedir.
Yaklaşan Önemli Ekonomik Takvim Olayları (Önümüzdeki 10 Gün İçinde)
- 22 Mayıs 2025: Haftalık İşsizlik Haklarından Yararlanma Başvuruları, Mevcut Konut Satışları
- 23 Mayıs 2025: Yeni Konut Satışları
- 28 Mayıs 2025: (FOMC) Toplantı Tutanakları Açıklanacak
- 29 Mayıs 2025: Haftalık İşsizlik Haklarından Yararlanma Başvuruları
Sonuç
ABD ekonomisi, güçlü işgücü piyasası ve tüketici harcamaları ile dayanıklılık gösterse de, düşen tasarruflar, artan borçluluk, mali riskler ve sektörel ayrışma gibi artan kırılganlıklarla karşı karşıyadır. Çelişkili sinyaller ve belirsizlik, politika yapıcıların ve analistlerin karşılaştığı temel zorluklardır. Federal Rezerv, enflasyonla mücadele ve finansal istikrarı koruma arasında hassas bir denge kurmaya çalışmakta olup, maliye politikasının yönü Fed'in yol haritasını önemli ölçüde etkileyecektir.
Gelecek, kontrollü bir yavaşlama potansiyeli taşımakla birlikte, stagflasyon veya daha sert bir iniş riski göz ardı edilmemelidir.
Analiz Önerisi: Kaynakta belirtildiği gibi, imalat sektöründeki zayıflığın derinlemesine incelenmesi (INDPRO ve NAPM gibi verilerle) faydalı olacaktır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder