ABD İstihdam ve İşsizlik Verileri Analizi - Tarihsel Bakış
{ "statistical_results": { "statistical_results": { "notable_parts": { "important issue": { "Konu": " ABD İstihdam ve İşsizlik Verileri Analizi - Tarihsel Bakış", "Yorum": "Özet:\n\nBu brifing, sağlanan iki temel ABD işgücü piyasası göstergesi olan Toplam Tarım Dışı İstihdam Edilenler (PAYEMS) ve İlk İşsizlik Başvuruları (ICSA) verilerini analiz etmektedir. İki veri seti arasındaki temel farklılıklar, ölçülen kavramlar, sıklıklar ve dikkat çeken tarihsel durumlar incelenmiştir. Özellikle COVID-19 pandemisi' nin başlangıcında İlk İşsizlik Başvurularında yaşanan dramatik artış ve ardından gelen toparlanma süreci öne çıkmaktadır. Toplam İstihdam verileri ise uzun vadeli büyümeyi ve ekonomik daralma dönemlerindeki düşüşleri yansıtmaktadır.\n\nAna Temalar ve Önemli Noktalar:\n\nÖlçülen Kavramlar ve Kapsam:\nPAYEMS (Toplam Tarım Dışı İstihdam Edilenler): Bu veri, ABD ekonomisindeki ücretli çalışanların sayısını aylık olarak ölçer. Kaynakta belirtildiği gibi, sahipleri, özel hane halkı çalışanlarını, ücretsiz gönüllüleri, çiftlik çalışanlarını ve tüzel kişiliği olmayan serbest meslek sahiplerini hariç tutan bir ölçümdür. Ekonomideki toplam çalışanların yaklaşık yüzde 80'ini temsil eder ve işe alımlar veya iş kayıpları hakkında bilgi sağlayarak ekonomik durumu gösterir.\n\nICSA (İlk İşsizlik Başvuruları): Bu veri, bir işverenden ayrıldıktan sonra işsiz bir birey tarafından yapılan başvuruyu ifade eder. Haftalık olarak raporlanır ve işsizlik yardımı için ilk kez başvuran kişilerin sayısını gösterir. Ekonomideki işten çıkarma hızını ve ani iş kaybı şoklarını izlemek için kritik öneme sahiptir.\n\nÖlçüm Sıklığı ve Birimi:\nPAYEMS: Aylık olarak Bin Kişi (Thousands of Persons) biriminde ölçülür.\nICSA: Haftalık olarak (Cumartesi günü sona eren hafta için) Sayı (Number) biriminde ölçülür. Bu farklı sıklıklar, ICSA'nın işgücü piyasasındaki ani değişimleri daha hızlı yakalamasını sağlarken, PAYEMS'in daha geniş ve istikrarlı bir görünüm sunduğunu gösterir.\n\nMevsimsel Düzeltme:\nHer iki veri seti de mevsimsel etkilerden arındırılmıştır (Seasonally Adjusted - SA). Bu, Bureau of Labor Statistics (BLS) tarafından hava durumu, büyük tatiller ve okulların açılıp kapanması gibi mevsimsel değişikliklerin neden olduğu dalgalanmaları dengelemek amacıyla yapılır. Amaç, kadınların iş gücüne katılımı veya toplam çalışan sayısındaki genel düşüş gibi mevsimsel olmayan değişiklikleri göstermektir.\n\nVeri Seviyeleri ve Tarihsel Gözlemler:\nPAYEMS: Toplam istihdam seviyesi milyonlar seviyesindedir. Sağlanan veri noktalarına göre:\nNisan 2020: 130.424,0 bin kişi (130,4 milyon) - Pandemi başlangıcında belirgin düşüş yaşanmış bir dönem.\nHaziran 2023: 155.871,0 bin kişi (155,9 milyon)\nAralık 2023: 156.930,0 bin kişi (156,9 milyon) Bu veriler, Nisan 2020'deki düşüşün ardından toplam istihdamda önemli bir toparlanma ve artış yaşandığını göstermektedir. cache.txt dosyasındaki daha geniş veri aralığı (1958'den itibaren), PAYEMS'in ekonomik büyüme dönemlerinde sürekli artış gösterdiğini ve resesyon dönemlerinde (örneğin, 1981-1982, 1990-1991, 2001-2003, 2008-2010) düşüşler veya durgunluklar yaşadığını teyit etmektedir.\nICSA: Haftalık ilk işsizlik başvuruları genellikle yüz binler seviyesindedir. Ancak en dikkat çekici\n\ndurum, COVID-19 pandemisinin başlangıcında yaşanan devasa artıştır.\nOcak 2020 sonları: Yaklaşık 210.000 - 221.000 kişi seviyelerinde.\n16 Mayıs 2020 haftası: 2.176.000 kişi. Bu, kaynakta belirtilen en yüksek haftalık başvuru sayılarından biridir (cache.txt verilerinde Mart 2020'de çok daha yüksek seviyeler, örneğin 28 Mart 2020 haftasında 5.946.000 kişi ve 4 Nisan 2020 haftasında 6.137.000 kişi görülmektedir). Her iki kaynak da bu dönemdeki olağanüstü artışı vurgulamaktadır.\nHaziran 2020: Yaklaşık 1.467.000 - 1.575.000 kişi.\n2021 sonları: Yaklaşık 223.000 - 262.000 kişi.\n2022 ve 2023 boyunca: Genellikle 200.000 - 260.000 kişi civarında, pandemiden önceki seviyelere yakın veya biraz üzerinde seyretmiştir.\n2024 ve 2025 başları (Mayıs 2025'e kadar): Genellikle 200.000 - 240.000 kişi civarında daha stabil bir görünüm sergilemektedir.\n\nDikkat Çeken Tarihsel Olaylar\n\n1980'lerin Başındaki Resesyon: PAYEMS verileri 1981 sonu ve 1982 boyunca bir düşüş göstermektedir (91 milyon civarından 88 milyon civarına). UNRATE (İşsizlik Oranı) ise bu dönemde %8'den %10'un üzerine çıkarak zirve yapmıştır (%10.8 - Kasım/Aralık 1982). Bu, toplam istihdamdaki düşüşün işsizlikte belirgin bir artışa yol açtığını göstermektedir.\n1990-1991 Resesyonu: PAYEMS 1990 ortalarından 1991 başlarına kadar hafif bir düşüş (109 milyon civarından 108 milyon civarına) gösterirken, UNRATE %5'in altından %6.6'ya (Ocak 1992) yükselmiştir.\n2000'lerin Başındaki Durgunluk/Resesyon: PAYEMS 2001 başlarından 2003 ortalarına kadar (131 milyon civarından 130 milyon civarına) nispeten yatay seyretmiş veya hafif düşüş göstermiştir. UNRATE ise 2000'deki %4 civarından 2003 ortalarında %6.3'e yükselmiştir. ICSA verileri de bu dönemde 300-400 bin seviyelerinde daha yüksek seyretmiştir.\n2008 Finansal Krizi/Büyük Resesyon: PAYEMS verileri 2008 başlarından 2010 başlarına kadar keskin bir düşüş göstermektedir (138 milyon civarından 129 milyon civarına). UNRATE bu dönemde %5 civarından hızla yükselerek %10'un üzerine çıkmıştır (%10.0 - Ekim 2009). ICSA verileri ise 2008 ortalarından itibaren hızla yükselerek 600 bin seviyelerinin üzerine çıkmıştır.\nCOVID-19 Pandemisi (2020): Daha önce belirtildiği gibi, hem PAYEMS'te (Nisan 2020'de büyük düşüş) hem de ICSA'da (Mart/Nisan 2020'de eşi benzeri görülmemiş haftalık artışlar) dramatik etkileri açıkça görülmektedir. Bu dönem, özellikle ICSA verisindeki ani ve büyük şokun en belirgin örneğidir.\n\nSonuç:\n\nPAYEMS ve ICSA verileri, ABD işgücü piyasasının sağlığını farklı açılardan ölçen tamamlayıcı göstergelerdir. PAYEMS ekonomideki toplam istihdam seviyesi ve uzun vadeli trendler hakkında bilgi verirken, ICSA işten çıkarma hızını ve ekonomik şoklara verilen anlık tepkiyi gösterir. Her iki veri setinin de mevsimsel düzeltmeye tabi tutulması, temel eğilimlerin daha net görülmesini sağlar. Tarihsel olarak, hem PAYEMS'teki düşüşler hem de ICSA'daki yükselişler resesyon dönemleriyle güçlü bir korelasyon göstermiştir. Özellikle 2020'deki COVID-19 pandemisi, ICSA verisinde gözlemlenen en ani ve büyük bozulmanın kaynağı olmuştur, ancak sonraki dönemlerde istihdamda hızlı bir toparlanma ve ICSA seviyelerinde normalleşme yaşanmıştır. Mevcut (2024-2025 başı) ICSA verileri, pandeminin zirvesine kıyasla belirgin ölçüde düşük ve stabil bir işten çıkarma ortamına işaret etmektedir.\n\nBu brifing, sağlanan kaynaklardaki temel verileri ve istatistiksel farklılıkları özetlemektedir. Daha derinlemesine bir analiz için belirli sektör istihdam verileri, işsizlik oranının demografik dağılımı veya uzun süreli işsizlik gibi ek göstergelerin incelenmesi faydalı olacaktır." } } } } }
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder