ABD Ekonomik Göstergelerindeki Eğilimlerin Gözden Geçirilmesi (Ocak 2020 - Mart/Nisan 2025)

ABD Ekonomik Göstergelerindeki Eğilimlerin Gözden Geçirilmesi (Ocak 2020 - Mart/Nisan 2025)

Özet: Bu belge, Ocak 2020'den başlayarak çeşitli ABD ekonomik göstergelerine ilişkin FRED verilerini analiz etmektedir. İncelenen göstergeler arasında Reel Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH), Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Tarım Dışı İstihdam (PAYEMS), Toplam Tarım Dışı İş Açıkları (JTSJOL) ve 25 Yaş ve Üzeri İşsizlik Oranı (LNS14000048) yer almaktadır. Veriler, COVID-19 pandemisinin başlangıcından itibaren önemli ekonomik değişimleri, ardından gelen toparlanma ve son dönemdeki eğilimleri vurgulamaktadır.

Ana Temalar ve Önemli Bulgular:

1. COVID-19'un İlk Etkisi ve Toparlanma (2020-2021):

• GSYİH'de Şok: Reel GSYİH, 2020'nin ilk çeyreğinde kaydedilen 20693.238 milyar dolardan, pandeminin etkilerinin açıkça görüldüğü ikinci çeyrekte 19056.617 milyar dolara düşerek önemli bir düşüş yaşamıştır. Bu, pandeminin ABD ekonomisi üzerindeki ani ve sert etkisini göstermektedir.
• Hızlı GSYİH Toparlanması: GSYİH, 2020'nin ikinci yarısında ve 2021 boyunca güçlü bir toparlanma göstermiştir. Özellikle 2021'in dördüncü çeyreğine kadar reel GSYİH 21960.388 milyar dolara ulaşarak pandeminin başlangıcındaki seviyeleri önemli ölçüde aşmıştır.
• İstihdamda Büyük Kayıplar ve Ardından Gelen Kazanımlar: Tarım Dışı İstihdam, Nisan 2020'de 130424 bine düşerek büyük bir darbe almıştır. Ancak, takip eden aylarda ve 2021 boyunca istikrarlı bir şekilde toparlanmış, 2021 sonuna kadar 149781 bine ulaşmıştır.
• İşsizlik Oranında Keskin Artış ve Düşüş: 25 yaş ve üzeri işsizlik oranı, Nisan 2020'de %13 ile zirve yapmıştır. Bu, verilerdeki en yüksek tekli değerdir. İşsizlik oranı, 2020 ve 2021 boyunca hızla düşerek 2021 sonunda %3.3'e gerilemiştir.
• 
  

1. Artan Enflasyon (2021-2022):
2. 
   

• Hızlanan Fiyat Artışları: TÜFE, 2021'in başından itibaren hızla artmaya başlamıştır. Ocak 2021'deki 262.639 seviyesinden, Aralık 2021'e kadar 280.806'ya ve Haziran 2022'ye kadar 295.072'ye yükselmiştir. Bu, bu dönemde önemli bir enflasyonist baskıyı yansıtmaktadır.
• Enflasyonun Devamı: Enflasyondaki artış, 2022'nin büyük bir bölümünde devam etmiş, ancak yılın sonlarına doğru biraz istikrar kazanmaya başlamıştır. Aralık 2022 itibarıyla TÜFE 298.808 seviyesindedir.
• 
  

1. Sağlam İşgücü Piyasası ve Yüksek İş Açıkları (2021-2023):
2. 
   

• Sürekli İstihdam Artışı: Tarım Dışı İstihdam, 2022 ve 2023 boyunca istikrarlı bir şekilde artmaya devam etmiştir. Aralık 2023 itibarıyla 156930 bine ulaşmıştır.
• Düşük İşsizlik Oranları: 25 yaş ve üzeri işsizlik oranı, 2022 ve 2023 boyunca nispeten düşük kalmış, çoğunlukla %2.8 ile %3.2 aralığında seyretmiştir. Bu, sıkı bir işgücü piyasasına işaret etmektedir.
• 
  
• Yüksek İş Açıkları: Toplam Tarım Dışı İş Açıkları, 2021 ve 2022'nin büyük bir bölümünde yüksek seviyelerde kalmıştır. Nisan 2022'de 9572 bine ulaşmış, ancak 2023 boyunca düşüş eğilimi göstermiş, Aralık 2023'te 8031 bine gerilemiştir. Yüksek iş açıkları, işgücü piyasasındaki sıkılığın bir başka göstergesidir.
• 
  

1. Ekonomik Büyümede Yavaşlama ve Enflasyonda Moderasyon (2023-2024):
2. 
   

• GSYİH Büyümesinin Devamı, Ancak Potansiyel Yavaşlama İşaretleri: Reel GSYİH 2023 boyunca artmaya devam etmiş, ancak büyüme hızı 2021'deki kadar agresif görünmemektedir. İlk tahminler 2024 ve 2025'in başlarında büyümenin devam ettiğini, ancak 2025'in ilk çeyreğinde hafif bir düşüş öngörüsünü göstermektedir (23542.349'dan 23526.085'e).
• 
  
• Enflasyonun Yavaşlaması: TÜFE artış hızı 2023 ve 2024'ün başlarında yavaşlamıştır. Ocak 2023'teki 300.456 seviyesinden, Nisan 2024'e kadar 313.016'ya yükselmiştir. Artış devam etse de, önceki yıllardaki keskin yükselişin yerini daha yavaş bir eğilim almıştır.
• 
  
• İşgücü Piyasasında Normalleşme İşaretleri: İş açıkları 2023 boyunca düşüş eğilimi göstermiş ve 2024'ün başlarında daha da gerilemiştir (Nisan 2024'te 7192 bine). İşsizlik oranı 2023 ve 2024'ün başlarında istikrarlı kalmıştır.
• 
  

Önemli Alıntılar:

• Pandeminin ilk GSYİH şoku: "1 1 2020 20693,238", "4 1 2020 19056,617"
• Pandeminin ilk istihdam kaybı: "3 1 2020 150895", "4 1 2020 130424"
• Pandeminin ilk işsizlik zirvesi: "4 1 2020 13"
• Enflasyonun hızlanmaya başladığı nokta (örnek): "3 1 2021 264,847", "6 1 2021 270,71"
• Yüksek iş açıkları dönemi (örnek): "4 1 2022 9572"
• Enflasyonda gözlemlenen yavaşlama (örnek): "1 1 2023 300,456", "1 1 2024 309,794"
• İş açıkları düşüşü (örnek): "12 1 2022 8663", "12 1 2023 8031", "4 1 2024 7192"
• 
  

Sonuç:

Sağlanan FRED verileri, ABD ekonomisinin Ocak 2020'den bu yana yaşadığı belirgin bir değişim dönemini yansıtmaktadır. COVID-19 pandemisinin neden olduğu ilk şok, güçlü bir GSYİH ve istihdam toparlanmasıyla takip edilmiştir. Bununla birlikte, toparlanma önemli bir enflasyonist baskıya yol açmıştır. 2023 ve 2024'ün başlarında, enflasyonun daha yavaş arttığı ve işgücü piyasası göstergelerinin (özellikle iş açıkları) normalleşme işaretleri gösterdiği bir ekonomik yavaşlama veya istikrarlaşma belirtileri görülmektedir. GSYİH büyümesinin devam etmesi beklenmekle birlikte, sağlanan sınırlı ileriye dönük veri (2025'in başları) hafif bir yavaşlama öngörmektedir. Genel olarak, veriler, pandeminin ani bozulmasından, güçlü bir toparlanmaya, enflasyonist baskılara ve daha sonra bir miktar istikrara veya yavaşlamaya doğru ilerleyen bir ekonominin resmini çizmektedir.

Bu özet, sağlanan verilerdeki en göze çarpan eğilimlere dayanmaktadır. Daha derin bir analiz, her bir göstergenin belirli dönemlerindeki çeyreklik veya aylık değişim oranlarını incelemeyi gerektirir.