Veri setimiz, Amerika Birleşik Devletleri ekonomisine ait Reel Kişisel Tüketim Harcamaları (PCECC96), bu harcamaların alt kalemleri (Dayanıklı Mallar - PCDGCC96, Dayanıksız Mallar - PCNDGC96, Hizmetler - PCESVC96) ve Reel Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GDPC1) verilerini 2020'nin 1. Çeyreği'nden 2025'in 1. Çeyreği'ne kadar çeyreklik bazda içermektedir. Tüm veriler Milyar Zincirlenmiş 2017 Doları cinsinden Mevsimsel Düzeltilmiş Yıllık Oranlar olarak sunulmuştur.
Makroekonomik kimlikte, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın (GDP) en büyük bileşenlerinden biri Kişisel Tüketim Harcamaları'dır (PCE) (GDP = Tüketim + Yatırım + Kamu Harcamaları + Net İhracat). Dolayısıyla, diğer bileşenler sabitken veya belirli bir trend izlerken, kişisel tüketim harcamalarındaki değişikliklerin GSYİH'yi doğrudan ve önemli ölçüde etkilemesi beklenir. Benzer şekilde, toplam Kişisel Tüketim Harcamaları da kendi alt bileşenleri olan dayanıklı mallar, dayanıksız mallar ve hizmetlere yönelik harcamaların toplamından oluşur. Bu nedenle, alt bileşenlerdeki değişiklikler toplam tüketim harcamalarını etkiler. Bu çerçevede, verilere bakarak bu ilişkilerin nasıl tezahür ettiğini inceleyelim:
1.
Reel Kişisel Tüketim Harcamaları (PCECC96) ve Reel Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GDPC1) İlişkisi:
◦
Verilere genel olarak bakıldığında, Reel PCE ve Reel GSYİH'nin büyük ölçüde eş-hareket ettiği görülmektedir. Her iki seri de genellikle aynı yönde hareket eder.
◦
Örneğin, 2020'deki COVID-19 şokunda, hem PCE hem de GSYİH önemli ölçüde düşmüştür (2020 Q1: GDPC1 20693,238, PCECC96 13885,947; 2020 Q2: GDPC1 19056,617, PCECC96 12671,879).
◦
Takip eden toparlanma döneminde de her iki gösterge paralel bir yükseliş trendi izlemiştir. Örneğin, 2023 Q1'den 2024 Q1'e kadar olan bir yıllık dönemde Reel GSYİH +%2,05 büyürken, Reel PCE de +%3,08 oranında büyüyerek GSYİH büyümesinin ana itici güçlerinden biri olduğunu göstermiştir.
◦
Son dönemdeki verilere odaklandığımızda, bu ilişki daha belirginleşmektedir. 2024'ün 4. Çeyreği'nde Reel GSYİH %0,61 artış gösterirken, Reel PCE daha güçlü bir artışla %0,99 yükselmiştir. Bu durum, tüketim harcamalarının o çeyrekte GSYİH büyümesine pozitif katkısının yüksek olduğunu düşündürmektedir.
◦
Ancak, 2025'in 1. Çeyreği'nde bir önceki çeyreğe kıyasla Reel GSYİH -%0,07'lik çok hafif bir düşüş veya yatay seyir sergilerken, Reel PCE'deki büyüme hızı da belirgin şekilde yavaşlayarak %0,44'e düşmüştür. Bu eş-hareket, tüketimdeki yavaşlamanın veya durağanlaşmanın GSYİH üzerindeki yavaşlatıcı etkisini açıkça göstermektedir. Tüketim harcamalarının GSYİH'nin en büyük bileşeni olması nedeniyle, tüketimdeki değişimler GSYİH'yi doğrudan etkileme potansiyeline sahiptir.
2.
PCE Bileşenlerinin Toplam PCE Üzerindeki Etkisi:
◦
Toplam PCE, dayanıklı mallar, dayanıksız mallar ve hizmet harcamalarının toplamından oluşur. Bu nedenle, bileşenlerdeki değişiklikler matematiksel olarak toplam PCE'yi etkiler.
◦
Bu bileşenler arasında dayanıklı mallar (PCDGCC96) genellikle daha oynak bir seyir izler. Büyük alımlar (arabalar, beyaz eşyalar vb.) ekonomik belirsizlikten, faiz oranlarından ve tüketici güveninden daha kolay etkilenir.
◦
Veri setimizde de bu oynaklık gözlemlenmektedir. Örneğin, 2020 Q2'de dayanıklı mal harcamaları %-17,6 (kabaca hesapla) gibi sert bir düşüş yaşarken, dayanıksız mallar %-3,3, hizmetler ise %-11,7 düşmüştür. Toparlanma döneminde ise dayanıklı mallar çok daha hızlı bir artış ivmesi göstermiştir.
◦
En son dönem olan 2025'in 1. Çeyreği'ndeki verilere baktığımızda, toplam PCE'deki büyüme yavaşlamasının ana nedeninin dayanıklı mal harcamalarındaki düşüş (-%0,87) olduğu açıkça görülmektedir. Bu çeyrekte dayanıksız mallar (+%0,67) ve hizmetler (+%0,59) artmaya devam etse de, dayanıklı mallardaki düşüş ve diğer kalemlerdeki büyüme hızının önceki çeyreğe göre azalması, toplam tüketimi belirgin şekilde yavaşlatmıştır.
◦
Bu, dayanıklı mal harcamalarının, kısa vadeli tüketim dinamiklerindeki değişimlerde önemli bir itici güç olabileceğini göstermektedir. Özellikle tüketimde bir yavaşlama veya daralma olduğunda, genellikle dayanıklı mal harcamalarındaki geri çekilme öncülük edebilir.
Sonuç (Ekonometrik Yaklaşımla Yorumlama):
Eldeki verilere göre, makroekonomik teorinin beklediği gibi, Reel Kişisel Tüketim Harcamaları (PCE) ile Reel Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) arasında güçlü bir pozitif korelasyon ve eş-hareket bulunmaktadır. Tüketimdeki hızlanma GSYİH'yi yukarı çekerken, tüketimdeki yavaşlama veya düşüş GSYİH büyümesini frenlemektedir.
Toplam Kişisel Tüketim Harcamaları'nın alt bileşenlerine bakıldığında, özellikle dayanıklı mal harcamalarının (PCDGCC96) daha volatil olduğu ve kısa vadeli tüketim dinamiklerinde belirleyici bir rol oynayabileceği görülmektedir. 2025'in ilk çeyreğindeki ekonomik yavaşlama/durağanlaşma, büyük ölçüde dayanıklı mal harcamalarındaki düşüşten kaynaklanan toplam tüketimdeki belirgin yavaşlama ile yakından ilişkilidir. Dayanıksız mallar ve hizmet harcamaları daha istikrarlı bir büyüme eğiliminde olsa da, dayanıklı malların davranışındaki keskin değişimler toplam tüketimin seyrini önemli ölçüde etkileyebilmektedir.
Bu analiz, tüketim harcamalarının, özellikle de daha oynak olan dayanıklı mal segmentinin, Amerikan ekonomisinin kısa vadeli performansını anlamak için kritik göstergeler olduğunu vurgulamaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder