Federal Reserve Sistem odaklı analiz yorumları - Son 1 yıl ve Mayıs 2025

Son bir yıllık ve 2025'e ait bu ekonomik tablo ışığında, **Federal Reserve (Fed)**'in pozisyonunu ve eylemlerini nasıl yorumlayabiliriz?

Fed, 7 Mayıs 2025 tarihli FOMC toplantısında politika faizini sabit tutarak (Analiz ID 80, Fed Kararı haberleri), son bir yıllık dönemdeki sıkılaştırma politikasının ardından bir "bekle ve gör" stratejisi benimsediğini teyit etti.

*   **Fed Ne Yapıyor?** Faizleri sabit tutuyor, bilanço küçültmeye devam ediyor. En önemlisi, ekonomik görünüme ilişkin belirsizliğin arttığını ve *daha yüksek işsizlik ve daha yüksek enflasyon risklerinin arttığını* (yani stagflasyon riskini) açıkça kabul ediyorlar. Gelecek adımlarını tamamen verilere bağladılar ve özellikle Trump'ın tarifelerinin etkisini değerlendirmek için zamana ihtiyaçları olduğunu belirttiler.

*   **Nerede Doğru Yapıyor?**

    *   **Belirsizliği ve Riskleri Kabul Etmek:** Mevcut karmaşık ortamda belirsizliği ve stagflasyon riskini açıkça ifade etmeleri doğru. Bu, durumun ciddiyetini yansıtıyor.

    *   **Veri Odaklılık:** Gelecek adımlarını verilere bağlamaları, bu kadar çelişkili sinyallerin olduğu bir ortamda en mantıklı yaklaşım.

    *   **Enflasyon Riskini Göz Ardı Etmemek:** Reel büyümede yavaşlama sinyalleri olsa da, enflasyonun hala hedefin üzerinde olduğunu görerek faiz indirimine acele etmemeleri, enflasyonla mücadeledeki kararlılıklarını gösteriyor. 1970'ler hatasını tekrarlamak istemiyorlar.

*   **Nerede Yanlış Yapıyor / Karşılaştığı Zorluklar?**

    *   **Ekonomik Aktivite Değerlendirmesi:** Fed'in bildirisinde ekonomik aktivitenin "sağlam bir hızla genişlemeye devam ettiğini" iddia etmesi, 2025'in ilk çeyreğindeki reel GSYİH daralması/yatay seyri ve reel PCE'deki belirgin yavaşlama verileriyle *çelişiyor* (Fed Kararı ve Ekonomik Belirsizlik haberi). Bu, mevcut durumun ciddiyetini tam olarak yansıtmıyor olabilir veya Fed'in kendi içindeki görüş ayrılıklarını yansıtıyor olabilir.

    *   **Araçların Sınırlılığı:** Powell'ın da belirttiği gibi, Fed'in araçları arz şokları veya ticaret politikası gibi faktörlerle mücadelede sınırlı. Bu, Fed'in tek başına ekonomiyi istikrara kavuşturmasının ne kadar zor olduğunu gösteriyor.

    *   **Gecikmeli Etkiler ve Zamanlama:** Para politikasının etkileri gecikmeli gelir. Fed'in "bekle ve gör" stratejisi, eğer ekonomik yavaşlama beklenenden hızlı derinleşirse (ki 2025 Q1 verisi bu riski artırdı), politika ayarlaması yapmakta geç kalma riskini taşıyor. İşgücü piyasasında ani bir bozulma yaşanırsa, Fed'in hızlı hareket etmesi gerekecek.

*   **Fed'in Gelecekte Alabileceği Aksiyonlar (Kısa/Orta Vade - 2025 ve 2026 Başı):**

    *   **En Olası Senaryo:** Faiz oranlarını birkaç toplantı daha sabit tutmaya devam edecekler. Enflasyonun kalıcı olarak %2'ye doğru indiğine dair daha net kanıtlar veya işgücü piyasasında (işsizlik oranında belirgin ve hızlı bir artış gibi) keskin bir bozulma görmeden faiz indirimine başlamayacaklar.

    *   **Faiz İndirimi:** Eğer enflasyon belirgin bir düşüş trendine girerse *veya* işgücü piyasası hızla bozulursa (resesyon riski artarsa), 2025'in ikinci yarısında veya 2026'nın başlarında faiz indirimlerine başlayabilirler. Bazı Fed yetkilileri (Waller gibi) işgücü piyasası bozulursa erken indirime açık olduklarını ima etti. Cleveland Fed Başkanı Hammack'ın "hiçbir şey yapmamak en iyi seçenek olabilir" yorumu (ABD EKONOMİ HABERLERİ - MAYIS 2025 haberi), stagflasyon riskinin yüksek olduğu bir ortamda Fed'in ne kadar zor bir durumda olduğunu gösteriyor.

    *   **Faiz Artışı:** Mevcut kısa vadeli yavaşlama sinyalleri ve artan riskler göz önüne alındığında, 2025'te faiz artışı olasılığı çok düşük görünüyor. Ancak, enflasyon beklenmedik bir şekilde yeniden hızlanırsa ve büyüme şaşırtıcı derecede dirençli çıkarsa, bu teorik olarak masada kalabilir.

Özetle, Fed son bir yıllık sıkılaştırmanın ardından duraklama modunda. 2025'e ait veriler ve haberler, Fed'in karşı karşıya olduğu stagflasyon ve resesyon risklerini artırmış durumda. Gelecekteki adımları tamamen veri akışına, özellikle de enflasyonun seyri ve işgücü piyasasının sağlığına bağlı olacak. Ticaret politikalarının etkileri de Fed'in denklemini karmaşıklaştırıyor.

**Sonuç**

Son bir yıllık döneme ve özellikle 2025'in ilk aylarına/çeyreğine odaklanan bu analiz, Amerika Birleşik Devletleri ekonomisinin belirgin bir yavaşlama sürecine girdiğini net bir şekilde ortaya koymaktadır.

Mevcut Kısa Vadeli Ekonomik Görünüm (Son 1 Yıl / 2025 Başı):

*   **Büyüme Kaybı:** Reel GSYİH 2025'in ilk çeyreğinde neredeyse hiç büyümemiş veya hafifçe daralmıştır. Reel Kişisel Tüketim Harcamalarındaki büyüme hızı belirgin şekilde yavaşlamış, temelinde reel dayanıklı mal harcamalarındaki keskin düşüş yatmaktadır.

*   **Yapışkan Enflasyon:** Manşet TÜFE son bir yılda hala hedefin üzerindedir. Mart 2025'teki tek aylık düşüşe rağmen, konut gibi yapışkan bileşenlerdeki artış sürmekte ve çekirdek enflasyon endişe yaratmaktadır.

*   **Soğuyan İşgücü Piyasası:** İş ilanları son bir yılda belirgin şekilde düşmüş, işsizlik oranı hafifçe yükselmiş ve Mayıs 2025'te yaygın işten çıkarma planları iş güvenliği endişelerini artırmıştır.

*   **Artan Hanehalkı Baskısı:** Yüksek enflasyon, artan faiz oranları ve borçluluk (özellikle güvencesiz borç), hanehalklarının finansal sağlığını zorlamaktadır.

*   **Yüksek Belirsizlik:** Ekonomik politika belirsizliği son bir yılda rekor seviyelere ulaşmış, ticaret politikaları ve jeopolitik riskler görünümü bulanıklaştırmaktadır.

Geleceğe Yönelik Kısa Vadeli Yorumlar (2025'in Geri Kalanı):

Mevcut trendlerin devam etmesi halinde, 2025'in geri kalanında ekonomik büyümenin zayıf kalması, hatta teknik bir resesyon yaşanması riski yüksektir. İşgücü piyasasının daha da gevşemesi ve işsizlik oranının artması beklenmelidir.

Enflasyonun yapışkanlığı sürecek, ancak manşet oranlarda dalgalanmalar görülebilir. Hanehalkları finansal baskı altında kalmaya devam edecektir.

Fed'in Durumu:

Fed, son bir yıllık sıkılaştırmanın ardından duraklama moduna geçmiş, faizleri sabit tutarak "bekle ve gör" stratejisi benimsemiştir. Artan belirsizliği ve stagflasyon riskini kabul etmeleri doğru bir adımdır. Ancak, ekonomik aktiviteye ilişkin değerlendirmeleri verilerle tam uyumlu görünmemektedir ve politika araçları dış şoklara karşı sınırlıdır. Faiz indirimleri, enflasyonda kalıcı bir düşüş veya işgücü piyasasında keskin bir bozulma durumunda gündeme gelebilir, ancak Fed şu an için temkinli davranmaktadır.

Genel Değerlendirme:

ABD ekonomisi, son bir yıllık dönemde ve 2025'e girerken, pandemi sonrası güçlü toparlanmanın getirdiği ivmeyi kaybetmiştir. Yüksek enflasyonun kalıcı etkileri, artan borçluluk, yüksek faiz oranlarının gecikmeli etkileri ve rekor seviyedeki politika belirsizliği, kısa vadeli büyüme görünümünü ciddi şekilde baskılamaktadır. 

Ekonomi, stagflasyon ve resesyon risklerinin arttığı hassas bir dengede durmaktadır. Fed'in bu zorlu ortamda dengeyi bulması ve veri akışına göre esnek hareket etmesi, önümüzdeki dönemin ekonomik patikası için kritik önem taşımaktadır.