Federal Rezerv Başkanı Jerome Powell'ın 7 Mayıs 2025 tarihli basın konferansı tutanağı ve 2020-2025 dönemine ait seçili ABD ekonomik göstergelerine ilişkin istatistiksel analizlerden elde edilen ana temaları, en önemli fikirleri ve gerçekleri özetlemektedir.
Temel Temalar:
- Belirsizlik Ortamında Sağlam Ekonomi: Başkan Powell, artan belirsizliğe rağmen ABD ekonomisinin genel olarak sağlam bir konumda olduğunu belirtmiştir. İşsizlik oranının düşük kalması ve işgücü piyasasının maksimum istihdama yakın veya ulaşmış olması bu sağlamlığın göstergelerindendir. Ancak, enflasyonun hala %2 uzun vadeli hedefin "biraz üzerinde" seyretmesi endişe kaynağıdır.
- Tarifelerin Ekonomik Görünüme Etkisi: Basın konferansının önemli bir kısmı, yeni ve olası tarifelerin ekonomik etkilerine ayrılmıştır. Powell, "açıklanan büyük tarif artışlarının sürdürülmesi durumunda, enflasyonda bir artışa, ekonomik büyümede bir yavaşlamaya ve işsizlikte bir artışa yol açmasının muhtemel olduğunu" vurgulamıştır. Bu etkilerin kısa ömürlü veya daha kalıcı olabileceği belirsizliği bulunmaktadır. Tüketiciler, işletmeler ve profesyonel tahminciler tarafından yapılan anketlerde tarifelerin yakın vadeli enflasyon beklentilerindeki artışın ana itici gücü olduğu belirtilmiştir.
- Bekle ve Gör Yaklaşımı: Fed, mevcut belirsizlik ortamında para politikası duruşunu değiştirmek için acele etmeme kararını almıştır. "Şu an için, politikamızın duruşuyla potansiyel ekonomik gelişmelere zamanında yanıt verecek şekilde iyi konumlandığımızı düşünüyoruz." diyen Powell, "daha fazla netlik beklemek için iyi konumlanmış" olduklarını ifade etmiştir. Politika ayarlamalarının ne zaman ve nasıl yapılacağı, gelen verilere, ekonomik görünüme ve risk dengesine bağlı olacaktır.
- Çifte Mandat Gerilimi Olasılığı: Powell, gelecekte çifte mandat hedeflerinin (maksimum istihdam ve fiyat istikrarı) bir gerilim içinde olabileceği zorlu bir senaryoyla karşılaşılabileceğini kabul etmiştir. Bu durumda, "ekonominin her bir hedeften ne kadar uzak olduğunu ve bu boşlukların kapanmasının beklenen potansiyel olarak farklı zaman ufkunu" dikkate alacaklarını belirtmiştir. Ancak, şu anda bu durumda olmadıklarını ve bu kararı vermeye gerek olmadığını vurgulamıştır.
- Para Politikası Çerçevesi İncelemesi: Fed, beş yıllık para politikası çerçevesi incelemesini sürdürmektedir. Bu inceleme, enflasyon dinamikleri ve para politikası stratejisi için çıkarımlara odaklanmakta ve geniş bir paydaş kitlesiyle etkileşim içermektedir. İncelemenin yaz sonuna kadar tamamlanması planlanmaktadır.
- Federal Rezerv'in Bağımsızlığı ve Rolü: Powell, Fed'in yalnızca ekonomik verileri, görünümü ve risk dengesini dikkate alacağını ve tarifeler gibi dış etkenlerin işlerini veya çalışma şekillerini etkilemeyeceğini belirtmiştir. Ayrıca, iklim değişikliği gibi Fed'in dar yetki alanının dışındaki konularda "görev kayması" eleştirilerine yanıt vererek, Fed'in bu konularda çok sınırlı bir rolü olduğunu ve bunun bağımsızlıklarını riske atabileceğini düşündüğünü ifade etmiştir.
En Önemli Fikirler ve Gerçekler:
- Mevcut Politika Duruşu: FOMC, politika faizini değiştirmeme kararı almıştır. Başkan Powell, mevcut duruşun "ılımlı veya orta derecede kısıtlayıcı" olduğunu ve Fed'i bekleyip görmek için iyi bir konumda bıraktığını düşünmektedir.
- İşgücü Piyasası Durumu: İşsizlik oranı düşük kalmıştır ve işgücü piyasası maksimum istihdama "yakın veya ulaşmış" durumdadır. Nisan 2025 itibarıyla İşsizlik Oranı (UNRATE) 4.2%'dir ve Mart 2025'e göre değişmemiştir. Tarım Dışı İstihdam (PAYEMS) Nisan 2025'te 159,517 Bin Kişi olarak gerçekleşmiştir. Mart 2025'e göre aylık artış 177 Bin Kişi'dir. Bu veriler işgücü piyasasının sağlamlığını desteklemektedir.
- Enflasyon Durumu: Enflasyon %2 hedefin "biraz üzerinde" seyretmektedir. Mart 2025 itibarıyla Çekirdek PCE fiyatları son 12 ayda 2.6% artmıştır. Yakın vadeli enflasyon beklentileri yükselmiştir, piyasa ve anket bazlı ölçümlerde bu görülmektedir. Tarifenin bu artışın ana faktörü olduğu belirtilmektedir. Mart 2025 itibarıyla Tüketici Fiyat Endeksi (CPIAUCSL) yıllık değişimi yaklaşık 2.405% olarak hesaplanmıştır. Kişisel Tüketim Harcamaları: Zincir Tipi Fiyat Endeksi (PCEPI) yıllık değişimi ise Mart 2025 itibarıyla yaklaşık 2.294% olarak hesaplanmıştır.
- Büyüme Görünümü: 2024'te %2.5 büyümenin ardından, GSYİH ilk çeyrekte "hafifçe düştü". Bu düşüşün büyük ölçüde "potansiyel tarifelerin öncesinde işletmelerin ithalat getirmesinden kaynaklanan net ihracattaki dalgalanmaları" yansıttığı düşünülmektedir. Net ihracat (NETEXP) 2025 Q1'de -1262,307 Milyar Dolar ile en düşük değere ulaşmıştır. Özel yurt içi nihai alımlar (PDFP) ise ilk çeyrekte %3 oranında sağlam bir şekilde büyümüştür. Reel GSYİH (GDPC1) 2025 Q1'de 23526,085 Milyar Dolar olarak gerçekleşmiştir, bu 2024 Q4'e göre hafif bir düşüşü temsil etmektedir.
- Tüketici Harcamaları ve Güveni: Tüketici harcamaları ilk çeyrekte "ılımlılaşmıştır". Reel Dayanıklı Mal Harcamaları (PCEDGC96) Mart 2025'te 2150,8 Milyar Dolar olarak gerçekleşmiş, bu Şubat 2025'e göre aylık 3.215%'lik bir artışı ve Mart 2024'e göre yıllık 7.218%'lik bir artışı göstermektedir. Michigan Tüketici Güven Endeksi (UMCSENT) Mart 2025'te 57 olarak gerçekleşmiş, Şubat 2025'e göre belirgin bir düşüş (aylık -11.90%) ve Mart 2024'e göre önemli bir düşüş (yıllık -28.21%) göstermektedir. Bu, "çok karamsar bir duygu hali" ile devam eden sağlıklı harcamalar arasındaki tutarsızlığı yansıtmaktadır.
- Belirsizlik Derecesi: Powell, ekonominin gidişatına ilişkin belirsizliğin "oldukça yüksek" olduğunu ve aşağı yönlü risklerin arttığını belirtmiştir. Tarifeler, bu belirsizliğin önemli bir kaynağıdır ve etkilerinin tam olarak ne zaman ortaya çıkacağı belirsizdir.
Verilerin Birbiriyle Etkileşimi:
Verilen ekonomik göstergeler ve Başkan Powell'ın yorumları, ABD ekonomisinin karmaşık ve geçiş döneminde olduğunu göstermektedir.
- İşgücü Piyasası Sağlamlığı ve Enflasyon: Düşük işsizlik oranı ve artan istihdam, güçlü bir işgücü piyasasına işaret etmektedir. Ancak, bu sıkı işgücü piyasası, enflasyonun hedefin üzerinde kalmasına katkıda bulunan faktörlerden biri olabilir. Tarifelerin de enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturması beklenmektedir.
- GSYİH ve Tüketici Harcamaları: İlk çeyrek GSYİH'deki düşüş, net ihracattaki belirgin artıştan kaynaklanmaktadır. Bu durum, tarifelerin ticaret dengesi üzerindeki etkisini net bir şekilde göstermektedir. Ancak, PDFP'nin (özel yurt içi nihai alımlar) sağlam büyümesi, yurt içi talebin hala güçlü olduğunu, ancak tüketici harcamalarındaki ılımlılaşmanın ilerleyen dönemde büyümeyi etkileyebileceğini düşündürmektedir.
- Tüketici Güveni ve Harcamalar: Düşen tüketici güveni (UMCSENT) ile devam eden sağlam tüketici harcamaları (PCECC96) arasındaki ayrışma dikkat çekicidir. Bu durum, tüketicilerin genel ekonomik görünüm hakkında endişeli olmalarına rağmen, gelir düzeylerinin veya birikimlerinin harcama yapmalarına hala olanak tanıdığını gösterebilir. Ancak, duyarlılıktaki kalıcı bir düşüşün gelecekte reel harcamalara yansıması muhtemeldir.
- Tarifeler ve Belirsizlik: Tarifelerin ekonomik görünüme ilişkin belirsizliği artırdığı açıktır. Tarifelerin enflasyon, büyüme ve işsizlik üzerindeki tam etkisi bilinmemektedir ve bu durum Fed'in politika kararlarını daha karmaşık hale getirmektedir. Net ihracattaki belirgin kötüleşme, tarifelerin ticaret üzerindeki ilk etkilerini yansıtmaktadır.
- Para Politikası ve Veri Bağımlılığı: Fed'in "bekle ve gör" yaklaşımı, mevcut belirsizlik ve verilerin karışık sinyaller göndermesinden kaynaklanmaktadır. Fed, politika ayarlaması yapmadan önce tarifelerin ve diğer ekonomik faktörlerin etkilerinin verilerde daha net görünmesini bekleyecektir. Çifte mandat hedeflerinin olası gerilimi, Fed'in gelecekte zorlu dengelemeler yapmak zorunda kalabileceğini göstermektedir.
Özetle, ABD ekonomisi şu anda sağlam bir işgücü piyasasına ve dirençli bir yurt içi talebe sahip olmasına rağmen, artan belirsizlik ve enflasyon üzerindeki devam eden baskılarla karşı karşıyadır. Tarifelerin etkisi, yakın vadeli ekonomik gidişat için önemli bir faktördür. Fed, durumu yakından izlemeye ve politika duruşunu verilere ve gelişen görünüme göre ayarlamaya kararlıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder