ABD Mevcut Ekonomik ve Jeopolitik Ortam - Mayıs 2025

Ana Temalar:

Bu kaynaklar, mevcut küresel ekonomik ortamı şekillendiren ve önemli piyasa hareketlerine neden olan birkaç ana temayı vurgulamaktadır:

• ABD-Çin Ticaret Gerilimleri ve Görüşmeleri: ABD ve Çin arasındaki devam eden ticaret savaşı ve son dönemdeki görüşmeler, piyasaların odağında yer alıyor. Taraflar arasındaki yüksek gümrük vergileri ve bu vergilerin müzakere yoluyla çözülme çabaları öne çıkıyor.
• Warren Buffett ve Berkshire Hathaway'in Nakit Pozisyonu: Warren Buffett'ın liderliğindeki Berkshire Hathaway'in önemli miktarda nakit eşdeğeri (Hazine bonoları) tutması ve bu nakdi büyük yatırım fırsatları için bekletmesi dikkat çekici bir finansal strateji olarak değerlendiriliyor.
• Federal Rezerv Para Politikası: ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz oranlarını sabit tutma kararı ve gelecekteki politikasının enflasyon ve istihdam verilerine bağlı kalacağı mesajı, piyasa beklentilerini etkiliyor. Gümrük vergilerinin potansiyel etkileri Fed'in karar alma sürecini karmaşıklaştırıyor.
• Küresel Ekonomik Etkiler: Ticaret savaşları ve para politikaları, küresel ekonomi üzerinde enflasyon, büyüme ve tedarik zincirleri üzerinde belirgin etkilere sahip. Çin'in ihracat verileri ve ABD'li yetkililerin tarifelerin etkilerine ilişkin yorumları bu tema altında toplanıyor.
• Jeopolitik Gelişmeler: ABD'nin diğer ülkelerle ticaret anlaşmaları yapma çabaları (örneğin Birleşik Krallık ile yapılan anlaşma) ve İran ile yürütülen nükleer görüşmeler gibi jeopolitik gelişmeler, ticaret ve uluslararası ilişkiler bağlamında önemli.
• 
  

En Önemli Fikirler ve Gerçekler:

• Berkshire Hathaway'in Hazine Bonosu Varlıkları: JPMorgan'ın tahminine göre, Berkshire Hathaway artık tüm Hazine bonosu piyasasının yaklaşık %5'ine sahip ve bu da yaklaşık 314 milyar dolarlık bir varlık. Şirket, kısa vadeli devlet bonolarında dünyanın dördüncü en büyük sahibi konumunda. Warren Buffett, bu nakdi büyük ve uygun yatırım fırsatları için sakladığını belirtiyor. "Her zaman arada sırada bir şeyler bulursunuz ve ara sıra, çok ara sıra, ama yine olacak, ne zaman olacağını bilmiyorum. Gelecek hafta olabilir, beş yıl sonra olabilir, ama 50 yıl sonra olmayacak, nakitimizin olmasına sevineceğimiz tekliflerle bombardımana tutulacağız" dedi. Buffett, kısa süre önce 10 milyar dolarlık bir yatırım yapmaya yaklaştıklarını ancak son anda vazgeçtiklerini de ekledi.
• 
  
• Çin'in Nisan Ayı İhracat Artışı: ABD'nin gümrük vergilerine rağmen Çin'in Nisan ayı ihracatı yıllık bazda %8,1 arttı. Bu, ekonomistlerin %2'lik beklentisinden önemli ölçüde daha yüksek. Analistler, Çin'in ABD dışındaki pazarlara yönelmede başarılı olduğunu belirtiyor. ING'den Lynn Song, "Çin'in ihracatının ölümüne dair raporlar büyük ölçüde abartılmış görünüyor" dedi. Ancak Capital Economics'ten Zichun Huang, ihracat artışının bu yılın ilerleyen dönemlerinde "negatife dönebileceği" ve ABD'ye yapılan ihracatın "önümüzdeki aylarda daha da düşeceği" konusunda uyardı.
• 
  
• ABD-Çin Ticaret Görüşmelerinde "Önemli İlerleme": ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ve Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng, İsviçre'de yaptıkları görüşmelerin ardından "önemli ilerleme" kaydettiklerini ve "önemli bir mutabakata" vardıklarını bildirdiler. Bessent, görüşmeleri "yapıcı" olarak nitelendirdi. Çinli yetkililer, gelecekteki görüşmeler için bir "ticaret istişare mekanizması" kurma konusunda anlaşıldığını ve 12 Mayıs'ta ortak bir açıklama yayınlanacağını belirtti. Bu gelişmeler, piyasalarda gerilimin azalacağına dair umutları artırdı ve borsa vadeli işlemlerinde sıçramaya neden oldu.
• 
  
• ABD'nin Genişleyen Ticaret Anlaşmaları: ABD Ulusal Ekonomik Konseyi Direktörü Kevin Hassett, ABD'nin "yaklaşık 24 ticaret anlaşması" üzerinde çalıştığını belirtti. Bu anlaşmaların Birleşik Krallık ile yapılan ve bazı tarifelerin düşürüldüğü anlaşmaya benzeyeceği ancak her birinin ülkeye özel olacağı kaydedildi.
• 
  
• Federal Rezerv'in Faiz Kararı ve Durumu: Fed, politika faizini %4,25-%4,50 aralığında üçüncü kez sabit tuttu. Fed Başkanı Jerome Powell, faiz indirimleri beklentilerini geri çevirerek para politikasının verilere bağlı kalacağını yineledi. Powell, ilk çeyrekteki ekonomik zayıflığı ticaret akışlarındaki bozulmalara bağladı. Ancak bazı ekonomistler, yüksek enflasyon ve durgun büyümenin birleşimi olan stagflasyon riskine karşı uyardı. Fed'den eski bir yetkili olan Michael Barr, Trump'ın tarifelerinin yılın ilerleyen dönemlerinde enflasyonu artıracağını, büyümeyi yavaşlatacağını ve işsizliği yükselteceğini öngördü. Barr, "Daha yüksek tarifeler, küresel tedarik zincirlerinde aksamaya ve enflasyon üzerinde kalıcı yukarı yönlü baskıya yol açabilir" dedi.
• 
  
• Kripto Paralarda Yükseliş: Ticaret diplomasisine ilişkin iyimserliğin risk iştahını artırmasıyla kripto para piyasası canlandı. Bitcoin 100.000 doları aşarak Şubat ayından bu yana görülmeyen seviyelere ulaştı. Ethereum da büyük bir ağ güncellemesinin ardından haftada %25'ten fazla arttı.
• 
  
• İran ile Nükleer Görüşmeler: ABD ve İran arasında Umman'da dördüncü tur nükleer görüşmeler yapıldı. ABD'li bir yetkili, görüşmelerin "teşvik edici" olduğunu ve daha teknik konularda ilerlemeye karar verildiğini belirtti. Ancak İran'ın uranyum zenginleştirmeye devam etme talebi, ABD'nin ise bunu "kırmızı çizgi" olarak görmesi önemli bir anlaşmazlık noktası olmaya devam ediyor.
• Trump'ın Ukrayna'ya İlişkin Tutumu: Başkan Trump, Ukrayna'ya Rusya ile Türkiye'de doğrudan barış görüşmeleri yapma çağrısında bulundu. Bu çağrı, Avrupa liderlerinin 30 günlük ateşkes ön koşulunu içeren tutumundan farklılık gösteriyor.
• 
  

Önemli Alıntılar:

• Warren Buffett (Berkshire Hathaway'in nakit pozisyonu hakkında): "Her zaman arada sırada bir şeyler bulursunuz ve ara sıra, çok ara sıra, ama yine olacak, ne zaman olacağını bilmiyorum. Gelecek hafta olabilir, beş yıl sonra olabilir, ama 50 yıl sonra olmayacak, nakitimizin olmasına sevineceğimiz tekliflerle bombardımana tutulacağız."
• Lynn Song (Çin'in ihracat verileri hakkında): "Çin'in ihracatının ölümüne dair raporlar büyük ölçüde abartılmış görünüyor."
• Scott Bessent (ABD-Çin ticaret görüşmeleri hakkında): "Amerika Birleşik Devletleri ile Çin arasında çok önemli ticaret görüşmelerinde önemli ilerleme kaydettiğimizi bildirmekten mutluluk duyuyorum."
• Michael Barr (Tarifelerin ekonomik etkileri hakkında): "Daha yüksek tarifeler, küresel tedarik zincirlerinde aksamaya ve enflasyon üzerinde kalıcı yukarı yönlü baskıya yol açabilir."

Sonuç:

Bu kaynaklar, mevcut küresel ekonomik ve jeopolitik ortamın karmaşık bir tablo sunduğunu göstermektedir. Ticaret gerilimlerinin potansiyel olarak çözülmesi piyasalarda iyimserliğe yol açsa da, gümrük vergilerinin enflasyon ve büyüme üzerindeki olumsuz etkilerine dair endişeler devam etmektedir. Federal Rezerv, bu çelişkili baskılar karşısında para politikasını belirlemede zorlu bir görevle karşı karşıyadır. Bu arada, Berkshire Hathaway gibi büyük yatırımcılar, belirsizlik dönemlerinde önemli nakit varlıkları tutarak büyük fırsatları beklemeye devam etmektedir. Jeopolitik gelişmeler, özellikle ticaret ve uluslararası ilişkilerde, bu dinamik tabloyu daha da karmaşıklaştırmaktadır.